Mô hình EOQ là gì?

Mô hình EOQ tập trung vào việc cân đối hai loại chi phí chính: chi phí lưu kho và chi phí đặt hàng. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi nhuận mà còn cải thiện dịch vụ khách hàng và tăng cường cạnh tranh trên thị trường.

Chi phí lưu kho: Đây là chi phí liên quan đến việc lưu trữ và bảo quản hàng tồn kho, bao gồm chi phí kho bãi, bảo hiểm, và khấu hao hàng hóa. Chi phí lưu kho thường tăng theo số lượng hàng tồn kho, vì càng nhiều hàng lưu trữ, doanh nghiệp càng phải chi trả nhiều hơn cho không gian và các dịch vụ bảo quản.

Chi phí đặt hàng: Đây là chi phí phát sinh khi doanh nghiệp đặt mua thêm hàng tồn kho. Chi phí này bao gồm chi phí xử lý đơn hàng, vận chuyển, và chi phí lao động liên quan. Khác với chi phí lưu kho, chi phí đặt hàng có xu hướng giảm khi số lượng hàng đặt mỗi lần tăng lên, vì tần suất đặt hàng ít hơn.

Công thức tính trong mô hình EOQ

EOQ = √ [ (2 x S x D) / H ] 

Trong đó: 

• EOQ: Số lượng đặt hàng tối ưu trong một đơn hàng

• S: Chi phí đặt hàng

• D: Nhu cầu về hàng hóa trong một năm

• H: Chi phí lưu kho

Một số giả thuyết trong mô hình:

• Nhu cầu về một sản phẩm là không đổi theo thời gian

• Thời gian chờ đợi từ nhà cung cấp là không đổi

• Chi phí đặt hàng là không đổi

• Chi phí lưu kho là không đổi

Công thức này giúp doanh nghiệp tìm ra số lượng đặt hàng tối ưu, sao cho tổng chi phí đặt hàng và chi phí lưu kho đạt mức thấp nhất. Việc áp dụng mô hình EOQ giúp doanh nghiệp cân bằng giữa việc duy trì đủ lượng hàng để đáp ứng nhu cầu khách hàng và tối ưu hóa chi phí, từ đó tăng hiệu quả hoạt động.

Ví dụ về công thức tính trong mô hình EOQ

Giả sử doanh nghiệp muốn tính toán số lượng đặt hàng tối ưu cho một sản phẩm đang bán chạy nhất: bàn chống gù. Sau khi nghiên cứu và xem xét, bạn biết được:

• Chi phí lưu kho: 80.000 đồng/ con lăn

• Nhu cầu về hàng hóa: 30.000 con lăn/ năm

• Chi phí đặt hàng: 6.000.000.000 đồng

Sau khi áp dụng công thức tính EOQ, bạn ra được số lượng đặt hàng tối ưu như sau:

EOQ = √ [ ( 2 x 6.000.000.000 x 30.000) / 80.000 ] = 67.082 (con lăn)

Điều này có nghĩa là số lượng hàng tồn kho tối ưu mà doanh nghiệp nên mua trong một lần đặt hàng là 67.082 con lăn.

Ví dụ về công thức tính trong mô hình EOQ

Áp dụng mô hình EOQ trong lĩnh vực nào?

Mô hình EOQ (Economic Order Quantity) là một công cụ quản lý hàng tồn kho hiệu quả, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí liên quan đến việc duy trì hàng tồn kho và đảm bảo khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Vậy mô hình EOQ có thể được áp dụng trong những lĩnh vực nào?

Trong lĩnh vực bán lẻ, mô hình EOQ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu chi phí lưu trữ và tối ưu hóa lượng hàng tồn kho. Bằng cách tính toán số lượng đặt hàng tối ưu, các cửa hàng bán lẻ có thể đảm bảo luôn có đủ hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không phải chịu chi phí tồn kho quá cao. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao khả năng phục vụ khách hàng.

Đối với ngành sản xuất, mô hình EOQ giúp các doanh nghiệp kiểm soát việc mua sắm nguyên vật liệu một cách hiệu quả hơn. Điều này đảm bảo rằng các nguyên vật liệu thô luôn sẵn sàng để đáp ứng quá trình sản xuất mà không phải chịu áp lực về chi phí lưu trữ quá lớn. Mô hình EOQ giúp các nhà sản xuất duy trì dòng chảy sản xuất ổn định và tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa nguyên vật liệu.

Trong ngành chăm sóc sức khỏe, mô hình EOQ được sử dụng để quản lý tồn kho các loại vật tư, thiết bị y tế. Đối với các bệnh viện và phòng khám, việc duy trì một lượng vật tư y tế phù hợp là vô cùng quan trọng. Mô hình EOQ giúp họ tính toán được số lượng vật tư cần thiết để đảm bảo phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của bệnh nhân, đồng thời tối ưu hóa ngân sách, tránh lãng phí nguồn lực.

Mô hình EOQ cũng được áp dụng hiệu quả trong ngành logistics. Việc quản lý kho bãi, vận chuyển hàng hóa là những hoạt động quan trọng trong chuỗi cung ứng. Bằng cách sử dụng mô hình EOQ, các doanh nghiệp logistics có thể tối ưu hóa số lượng hàng hóa lưu trữ và tần suất đặt hàng, giúp giảm chi phí vận hành và đảm bảo nguồn cung liên tục cho hoạt động đóng gói và vận chuyển. Điều này giúp đáp ứng nhu cầu khách hàng một cách kịp thời và tiết kiệm chi phí.

Quản trị hàng tồn kho hiệu quả chi tiết cho doanh nghiệp

Lợi ích từ mô hình EOQ

Việc sử dụng mô hình EOQ mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp, từ việc tối ưu hóa vốn lưu động đến cải thiện dịch vụ khách hàng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về các lợi ích mà mô hình này mang lại.

Giảm chi phí tồn kho

Mô hình EOQ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí lưu trữ hàng tồn kho. Việc giữ lượng lớn hàng tồn kho có thể khiến doanh nghiệp mất nhiều chi phí không cần thiết, từ chi phí kho bãi, bảo hiểm đến chi phí khấu hao. Bằng việc sử dụng mô hình EOQ, doanh nghiệp có thể xác định số lượng đặt hàng tối ưu, vừa đủ để đáp ứng nhu cầu mà không gây lãng phí. Từ đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí và đầu tư nguồn vốn vào các lĩnh vực sinh lợi khác.

Cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng

Một trong những lợi ích quan trọng của mô hình EOQ là giúp doanh nghiệp luôn duy trì đủ lượng hàng tồn kho để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Điều này đặc biệt quan trọng trong các lĩnh vực bán lẻ và sản xuất, nơi việc đáp ứng nhanh chóng các đơn hàng có thể quyết định sự hài lòng của khách hàng. Việc luôn có sẵn hàng hóa để cung ứng giúp gia tăng sự hài lòng của khách hàng và thúc đẩy doanh số bán hàng, đồng thời củng cố uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.

Dễ dàng sử dụng

Mô hình EOQ không chỉ mang lại hiệu quả cao mà còn rất dễ tiếp cận và sử dụng. Công thức tính toán đơn giản của EOQ giúp các doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, có thể dễ dàng áp dụng. Chỉ cần nắm được các thông số như nhu cầu hàng năm, chi phí đặt hàng và chi phí lưu kho, doanh nghiệp có thể tính toán được số lượng đặt hàng tối ưu một cách nhanh chóng. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức trong việc quản lý hàng tồn kho.

Hàng tồn kho cần được phân loại hợp lý

Cải thiện dự báo nhu cầu

Sử dụng mô hình EOQ còn giúp doanh nghiệp dự báo nhu cầu thị trường một cách chính xác hơn. Bằng cách dựa vào số liệu từ mô hình, doanh nghiệp có thể điều chỉnh số lượng đặt hàng sao cho phù hợp với biến động nhu cầu từ thị trường. Điều này giúp doanh nghiệp không chỉ kiểm soát hàng tồn kho hiệu quả mà còn có chiến lược kinh doanh linh hoạt, đáp ứng kịp thời các thay đổi của thị trường.

Đặt mức tồn kho tối ưu

Với mô hình EOQ, doanh nghiệp có thể xác định và duy trì mức tồn kho tối ưu. Mô hình giúp định hướng doanh nghiệp giữ hàng tồn kho ở mức vừa đủ, không quá cao gây lãng phí chi phí lưu kho, cũng không quá thấp để tránh tình trạng thiếu hụt hàng hóa. Điều này giúp giảm thiểu chi phí lưu kho và chi phí đặt hàng, đồng thời đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra liên tục, không bị gián đoạn.

Mô hình EOQ là công cụ hỗ trợ cho các phương pháp khác

Ngoài việc là một công cụ độc lập, mô hình EOQ còn có thể kết hợp với các phương pháp quản lý hàng tồn kho khác như Tồn kho an toàn, Điểm đặt hàng lại (Reorder Point) và mô hình Just In Time (JIT). Khi kết hợp, các phương pháp này tạo ra một chiến lược quản lý hàng tồn kho toàn diện, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa dòng hàng hóa và cải thiện hiệu suất vận hành.

Hạn chế từ mô hình EOQ

Mô hình EOQ (Economic Order Quantity) là một công cụ quản lý hàng tồn kho phổ biến và được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, mô hình EOQ cũng tồn tại một số hạn chế khi áp dụng trong thực tế. Dưới đây là những nhược điểm chính của mô hình này mà các doanh nghiệp cần lưu ý.

Giả định nhu cầu tiêu thụ hàng hóa là ổn định

Một trong những hạn chế lớn của mô hình EOQ là giả định rằng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm luôn ổn định trong suốt quá trình tính toán. Điều này có thể không phù hợp với nhiều ngành công nghiệp có nhu cầu thị trường biến động. Nếu nhu cầu thay đổi liên tục theo thời vụ hoặc xu hướng thị trường, kết quả tính toán số lượng đặt hàng tối ưu có thể không chính xác, dẫn đến tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt hàng tồn kho.

Thời gian chờ đợi hàng hóa không có biến động

Mô hình EOQ cũng giả định rằng thời gian chờ đợi hàng hóa là cố định, không có sự biến động hay chậm trễ từ nhà cung cấp. Tuy nhiên, trong thực tế, thời gian này có thể dao động do nhiều yếu tố như sự chậm trễ của nhà cung cấp, thay đổi phương thức vận chuyển, và các yếu tố ngoại cảnh khác. Sự thiếu linh hoạt này có thể gây ra các vấn đề về quản lý hàng tồn kho và chi phí phát sinh khi có sự cố trong quá trình cung ứng.

Giả định về chi phí cố định

Mô hình EOQ giả định rằng chi phí đặt hàng và chi phí lưu kho là không đổi trong suốt quá trình tính toán. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các chi phí này có thể thay đổi dựa trên số lượng hàng hóa đặt mua hoặc thời gian lưu trữ. Nếu chi phí biến động, số lượng đặt hàng tối ưu tính theo mô hình EOQ sẽ không còn chính xác, gây ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp.

Không tính đến chi phí thiếu hụt hàng tồn kho

Một hạn chế khác của mô hình EOQ là không tính đến chi phí thiếu hụt hàng tồn kho. Điều này có nghĩa là mô hình không đưa ra các biện pháp xử lý khi xảy ra tình trạng hết hàng. Trong khi đó, việc không có đủ hàng để cung cấp cho khách hàng có thể dẫn đến việc mất doanh thu, mất lòng tin từ khách hàng, và ảnh hưởng đến hình ảnh của doanh nghiệp.

Chỉ áp dụng để tính một sản phẩm

Công thức tính số lượng đặt hàng kinh tế (EOQ) chỉ thực sự hiệu quả khi áp dụng cho một mặt hàng duy nhất. Điều này tạo ra sự khó khăn cho các công ty kinh doanh nhiều sản phẩm khác nhau, bởi việc áp dụng mô hình cho từng sản phẩm riêng lẻ sẽ rất tốn thời gian và phức tạp trong quản lý.

Tính đơn giản

Mặc dù mô hình EOQ khá dễ hiểu và đơn giản trong cách tính toán, nhưng chính tính đơn giản này lại khiến mô hình không phù hợp khi áp dụng vào các tình huống thực tế phức tạp. Mô hình không tính đến các yếu tố biến động như sự thay đổi của nhu cầu, rủi ro liên quan đến nhà cung cấp và sự không ổn định của thời gian giao hàng. Điều này có thể làm cho mô hình EOQ trở nên thiếu linh hoạt và không phản ánh đúng thực tế của thị trường.

Cách sử dụng mô hình EOQ hiệu quả

Mặc dù có một số hạn chế, mô hình EOQ vẫn là một công cụ hữu ích nếu doanh nghiệp biết cách điều chỉnh và áp dụng linh hoạt. Dưới đây là một số cách để triển khai mô hình EOQ hiệu quả hơn:

Cách sử dụng mô hình EOQ hiệu quả

Thường xuyên giám sát và điều chỉnh

Việc theo dõi liên tục mức tồn kho và điều chỉnh công thức EOQ khi có sự thay đổi về nhu cầu và chi phí là rất quan trọng. Điều này giúp doanh nghiệp phản ứng nhanh với những biến động của thị trường và đảm bảo lượng hàng tồn kho luôn ở mức tối ưu.

Tích hợp các hệ thống phần mềm quản lý hàng tồn kho tiên tiến

Việc sử dụng hệ thống phần mềm quản lý hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp tự động hóa quá trình tính toán EOQ và cung cấp dữ liệu kịp thời. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian, giảm sai sót trong tính toán, và tăng độ chính xác trong quản lý tồn kho. Phần mềm còn hỗ trợ trong việc theo dõi, đặt hàng, và điều chỉnh mức tồn kho nhanh chóng, giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

Thúc đẩy hợp tác giữa các phòng ban

Để mô hình EOQ hoạt động hiệu quả, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các phòng ban như phòng mua hàng, logistics, và phòng bán hàng. Việc chia sẻ thông tin và thống nhất mục tiêu giúp các phòng ban có thể phối hợp tốt hơn, đảm bảo chiến lược quản lý hàng tồn kho phù hợp với nhu cầu kinh doanh và thực tế thị trường.

Kết luận

Mô hình EOQ mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong việc quản lý hàng tồn kho, giúp giảm chi phí, cải thiện dịch vụ khách hàng và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Việc áp dụng mô hình này một cách hợp lý có thể giúp doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm được chi phí mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Hãy sử dụng mô hình EOQ để đưa ra các quyết định thông minh trong quản lý hàng tồn kho và phát triển doanh nghiệp một cách bền vững. Intech Group là chuyên gia trong việc trong xây dựng hệ thống tự động hóa và mô hình quản lý hàng tồn kho nếu có bất cứ thắc mắc và nhu cầu nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline: 0983 133 387 hoặc 0966 966 032.